Hướng dẫn chọn loa monitor sao cho phù hợp

Nếu bạn là người chơi mới trong lĩnh vực thu âm, có thể bạn không biết được quy trình chính xác của việc lựa chọn phần cứng thu âm như loa kiểm âm phòng thu, sound card thu âm, mixer và các thiết bị phòng thu khác. Có một số yếu tố quan trọng mà bạn nên cân nhắc trước khi chọn loa kiểm âm cho phòng thu tại nhà của mình. Dưới đây là chia sẻ chọn loa monitor sao cho phù hợp mà bạn có thể tham khảo trước khi bắt đầu xem qua các lựa chọn loa kiểm âm bạn nhen.

#1 Cấu tạo củ loa âm cao và trung

Đa phần loa kiểm âm active thì các bạn sẽ thấy là loa kiểm âm 2 chiều, nghĩa là cấu tạo của chúng bao gồm 2 củ loa: tweeter và mid-woofer.

Tweeter là củ loa cho âm thanh dải tần khoảng từ 1000Hz-20kHz.

Mid-woofer tùy theo kích cỡ của nó có thể cho âm thanh từ 35Hz-2000Hz.

Ví dụ: loa 5 inch đa số hiện nay các hãng làm từ 53 hay 55 hay 57Hz trở lên, loa 6 inch thì xuống thấp hơn nữa và 8 inch thấp nhất hiện nay là 35Hz.

Nghĩa là củ loa mid-woofer càng lớn thì âm thanh càng xuống thấp hơn (nhưng chưa chắc đồng nghĩa chuẩn về chất lượng âm thanh bass hay lớn về âm lượng). Giữa 2 củ loa sẽ có 1 điểm gọi là crossover, tạm hiểu là giao thoa giữa 2 loa để phân chia thể hiện tần số.

#2 Công suất loa

Chính vì khác kích thước về tweeter và woofer nên loa kiểm âm khác nhau có công suất khác nhau, mỗi hãng sẽ có công suất định danh cho loa của mình tùy theo model. Và thường họ lấy kích cỡ của mid-woofer làm tên gọi. Ví dụ: Presonus Eris 5 nghĩa là mid-woofer có kích thước 5 inch, KRK Rokit 6 nghĩa là mid-woofer có kích thước 6 inch v.v. Công suất là tổng công suất của tweeter và mid-woofer trải dài từ 40W đến 200W như hiện nay.

Công suất loa ảnh hưởng như thế nào đến việc chọn loa monitor sao cho phù hợp? Công suất loa nên chọn dựa vào kích cỡ phòng và ngân sách bạn có, công suất càng cao thì có nghĩa là mid-woofer càng to và càng đắt tiền và cũng có nghĩa là loa có thể vặn càng lớn.

Tuy nhiên, phòng nhỏ thì không cần vặn lớn như phòng có kích thước lớn. Vì thế, nếu phòng nhỏ mà mua loa công suất lớn là dư và không cần thiết, phòng lớn mà mua loa công suất nhỏ thì lại thiếu âm lượng, âm thanh thiếu lực khi nghe để mix nhạc.

Dĩ nhiên, nếu bạn có khả năng và muốn loa xuống sâu hơn chút nữa thì bạn có thể mua loa 8 inch cho phòng nhỏ cũng không thành vấn đề, chỉ là loa sẽ không sử dụng hết công suất (nhiều khi vặn chưa tới 50%). Không ai mix nhạc lại quá to, mà nhỏ quá cũng khó nghe được chi tiết của bản phối.

#3 Đáp ứng tần số và âm trường

Mỗi model loa của mỗi hãng sẽ có đáp ứng tần số khác nhau, nghĩa là độ trung thực âm thanh phẳng không nịnh tai cũng như âm trường độ rộng âm thanh khác nhau. Khi mix nhạc, nguyên tắc là người mix phải ngồi sao cho tạo với loa tạo thành tam giác đều để người mix ngồi ngay vị trí âm thanh chuẩn nhất (điểm ngọt) để có thể nghe rõ ràng và tiêu chuẩn. Các bạn có thể kiểm tra điều này dễ dàng chỉ bằng cách nhích qua nhích lại một chút là âm thanh nghe khác hẳn. Âm trường mang đến cảm giác độ rộng âm thanh khi ngồi ngay điểm ngọt đó.

#4 Tuỳ chọn điều chỉnh theo room acoustics

Vì các loa monitor hiện nay được thiết kế cho phòng thu tại nhà hay phòng thu không có xử lý âm học phòng chuẩn nên các hãng sản xuất ngày càng thêm vào loa các lựa chọn phía sau loa để điều chỉnh sao cho không bị ảnh hưởng nhiều bởi phòng như khi để loa sát tường và góc, bass resonance (tần số dư âm bass) sẽ bị khuếch đại, dội và ù nên một số loa có nút để giải quyết vấn đề này v.v. và một số nút phía sau tăng giảm treble, bass. Đây là sự tiện lợi cần thiết cho các phòng thu nhỏ không có xử lý âm học.

#5 Subwoofer kiểm âm

Đây là một dòng loa đặc biệt chỉ tập trung thể hiện âm thanh dưới 200Hz (thông thường từ 0898475002Hz). Loa này thường sẽ được kết hợp với loa 2 chiều để tạo ra hệ thống 3 loa chiều phân chia ra chịu trách nhiệm dải tần khác nhau. Đa số loa subwoofer kiểm âm sẽ có HPF cho 2 loa chính để không bị giẫm đạp tần số, tạo ra crossover.

#6 Loa monitor 3 chiều

Là hệ thống loa mà mỗi loa có 3 trình điều khiển, bass-mid-treble đầy đủ, giúp tần số tách bạch, rõ ràng và hạn chế bị biến dạng khi âm lượng lớn. Bạn có thể tham khảo loa monitor 3 chiều Dynaudio LYD48. Nguyên tắc chung là mỗi củ loa thực hiện một nhiệm vụ thì sẽ làm tốt công việc của mình hơn. Khuyết điểm của loa 3 chiều là giá khá cao. Tuy nhiên, hiện nay cũng có vài model loa 3 chiều giá rẻ khá tốt của thương hiệu Kali là IN8 mà bạn có thể tham khảo.

#7 Room acoustics và loa

Loa có mối quan hệ mật thiết với room acoustics và bị ảnh hưởng bởi xử lý âm học của phòng. Nếu bạn sở cặp loa chất lượng “khủng”, mà xử lý âm học chưa chuẩn hoặc không xử lý, thì nó cũng không thể chuyển dịch bản mix tốt được. Ngược lại, nếu room acoustics đã được xử lý khá tốt thì vẫn có thể phát huy hết công suất của loa kiểm âm giá rẻ.

Chất lượng của loa kiểm âm phòng thu đóng một vai trò khá lớn trong quá trình thu âm của bạn. Chúng tôi mong rằng hướng dẫn chọn loa monitor sao cho phù hợp này sẽ giúp bạn đưa ra được chọn lựa đúng đắn khi chọn mua loa kiểm âm cho phòng thu của mình bạn nhen.